MANOLIS ANAGNOSTAKIS–ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ

I SPEAK

I speak of the last trumpeting of the defeated soldiers.
of the last rags from our festive garments
of our children who sell cigarettes to the passers-by.
I speak of the flowers that wilted on the graves and
rain rots them
of the houses gaping with no windows like toothless
skulls
of girls begging and showing the scars of their breasts.
I speak of the shoeless mothers who crawl among the ruins
of the conflagrated cities the corpses piled in
the streets
the pimps poets who during the night shiver by the front
steps.
I speak of the endless nights when the light is dimmed
at dawn
of the loaded trucks and the footsteps on the wet
cobblestones.
I speak of the prison yard and of the tear of the moribund.

But I speak more of the fishermen
who abandoned their nets and followed His steps
and when He got tired they didn’t rest
and when He betrayed them they didn’t reject Him
and when He was glorified they turned their eyes the other way
and their comrades spat at them and crucified them.
Though they, serene, took the road that had no end
and their glance didn’t ever darken nor bowed down
standing up and lonely amid the horrible loneliness of the crowd.

ΜΙΛΩ
Μιλώ για τα τελευταία σαλπίσματα των νικημένων στρατιωτών.
Για τα τελευταία κουρέλια από τα γιορτινά μας φορέματα.
Για τα παιδιά μας που πουλάν τσιγάρα στους διαβάτες.
Μιλώ για τα λουλούδια που μαραθήκανε στους τάφους
και τα σαπίζει η βροχή.
Για τα σπίτια που χάσκουνε δίχως παράθυρα σαν κρανία
ξεδοντιασμένα.
Για τα κορίτσια που ζητιανεύουνε δείχνοντας στα στήθια
τις πληγές τους.
Μιλώ για τις ξυπόλητες μάνες που σέρνονται στα χαλάσματα.
Για τις φλεγόμενες πόλεις τα σωριασμένα κουφάρια στους
δρόμους.
Τους μαστροπούς ποιητές που τρέμουνε τις νύχτες στα
κατώφλια.
Μιλώ για τις ατέλειωτες νύχτες όταν το φως λιγοστεύει τα
ξημερώματα.
Για τα φορτωμένα καμιόνια και τους βηματισμούς στις υγρές
πλάκες.
Για τα προαύλια των φυλακών και για το δάκρυ
των μελλοθανάτων.

Μα πιο πολύ μιλώ για τους ψαράδες.
Π’ αφήσανε τα δίχτυα τους και πήρανε τα βήματά Του.
Κι όταν Αυτός κουράστηκε αυτοί δεν ξαποστάσαν.
Κι όταν Αυτός τους πρόδωσε αυτοί δεν αρνηθήκαν.
Κι όταν Αυτός δοξάστηκε αυτοί στρέψαν τα μάτια.
Κι οι σύντροφοί τούς φτύνανε και τους σταυρώναν.
Κι αυτοί, γαλήνιοι, το δρόμο παίρνουνε π’ άκρη δεν έχει.
Χωρίς το βλέμμα τους να σκοτεινιάσει ή να λυγίσει.
Όρθιοι και μόνοι μες στη φοβερή ερημία του πλήθους.
~Μανώλη Αναγνωστάκη/Manolis Anagnostakis—μετάφραση Μανώλη Αλυγιζάκη/translated by Manolis Aligizakis

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

Η … άλλη ζωή του Νίκου Καζαντζάκη
Πηγή:http://www.madeincreta.gr/en/node/358

Χιλιάδες γράμματα σε έναν τόμο από το μελετητή Peter Bien που ασχολείται μισό αιώνα με το μεγάλο Κρητικό. Τι λέει στο Made in Creta o ίδιος για αυτήν την τιτάνια προσπάθεια.

Της Κορίνας Καφετζοπούλου

«Aurevoir, αδερφέ μου! Φρόντιζε το κορμί σου―η ψυχή μας δεν έχει άλλον γάιδαρο σε τούτη τη γης. Φρόντιζέ το, μην το κουράζεις πάρα πολύ, τάιζέ το καλά, μην του δίνεις κρασί (μήτε κονιάκ, μήτε ρακή, φυσικά), μην του δίνεις να καπνίζει πάρα πολύ (από πότε καπνίζουν τα γαϊδούρια;)»

Αυτό έγραφε στις 8 Φεβρουαρίου 1933 , ο Νίκος Καζαντζάκης προς το φίλο του Παναϊτ Ιστράτι,- η επιστολή βρίσκεται στη βιογραφία της Ελένης Καζαντζάκη , Ο ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΟΣ (σελ 332)- τον Ελληνορουμάνο συγγραφέα με τον οποίο γνωρίστηκαν στην πρώην Σοβιετική Ένωση το 1927.

Από τα τόσα χιλιάδες γράμματα που συγκέντρωσε ο ομότιμος καθηγητής της Αγγλικής και Συγκριτικής Λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου Dartmouth των ΗΠΑ κ. Peter Bien(*), διακεκριμένος μελετητής και κριτικός του έργου του Νίκου Καζαντζάκη, αυτό το γράμμα είναι το πρώτο που θυμάται, όπως είπε μιλώντας στο MadeinCreta.

O κ. Bien στις 19.00 το απόγευμα (16-10-2012) θα βρίσκεται στην εκδήλωση που θα γίνει στη δημοτική αίθουσα Ανδρόγεω, για να παρουσιάσει στα ελληνικά το τελευταίο βιβλίο του με τον τίτλο «The Selected Letters of NikosKazantzakis» (Επίλεκτα Γράμματα του Νίκου Καζαντζάκη) που εκδόθηκε από το Princeton University Press.

Ο ίδιος επιμελήθηκε της έκδοσης αυτής και μετέφρασε στα αγγλικά τον εντυπωσιακό αυτό τόμο των 900 σελίδων. Στην ομιλία του ο κ. Bien θα εξηγήσει πώς συγκέντρωσε την ογκώδη αυτή αλληλογραφία, στο μεγαλύτερο μέρος της ανέκδοτη, και θα τονίσει τη σημασία της για το έργο του Καζαντζάκη.

Για να συγκεντρωθούν αυτά τα γράμματα ο συγγραφέας του βιβλίου , δούλευε 20 χρόνια. Ταξίδεψε σε πολλά μέρη της γης, για να δει τα γράμματα και να τα βγάλει φωτοτυπία, καθώς σε καμία περίπτωση δεν ήθελε να έχει στα χέρια του, τα πρωτότυπα. Ήθελε ωστόσο να έχει ολοκληρωμένα γράμματα με αρχή και τέλος.
Πετερ Μπιεν Επίλεκτα Γράμματα Ηράκλειο Καζαντζάκης
Ο μελετητής και κριτικός του Νίκου Καζαντζάκη, Piter Bien

Όταν η Ελένη Καζαντζάκη του ζήτησε να μεταφράσει τα «Τετρακόσια Γράμματα» του Καζαντζάκη προς τον Παντελή Πρεβελάκη, ο ίδιος εξέφρασε τη δική του επιθυμία, που δεν ήταν άλλη από την μετάφραση των γραμμάτων, προς όλους τους παραλήπτες. Και τότε ξεκίνησε ένα έργο ζωής.

Μέσα από τα Επίλεκτα Γράμματα, οι αναγνώστες γνωρίζουν πολλά στοιχεία για τον άνθρωπο Καζαντζάκη αλλά τις συνήθειες και την καθημερινότητά του.

Ο μελετητής και κριτικός του έργου του Νίκου Καζαντζάκη στη συνέντευξη που παραχώρησε στοMadeinCreta χαρακτηρίζει το μεγάλο στοχαστή, «ως έναν άνθρωπο με καταπληκτική αντοχή».

«Με γοητεύει από φοιτητή…»

Η συνέντευξη έχει ως εξής:

-Πόσο χρονών και με ποιο βιβλίο “συναντήσατε” πρώτη φορά τον Νίκο Καζαντζάκη;

« «Συνάντησα» το έργο του Νίκου Καζαντζάκη πρώτη φορά στα 1958, όταν δημοσιεύτηκε την αγγλική μετάφραση η «Οδύσσεια του». Όμως το βιβλίο που διάβασα τότε ήταν «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», στ’ αγγλικά.

-Τι σας γοήτευσε και αποφασίσετε να ασχοληθείτε με το έργο του;

«Το καιρό αυτό ήμουν φοιτητής στο πανεπιστήμιο για μεταπτυχιακές σπουδές στην Αγγλική Λογοτεχνία. Διάβαζα πολλά μέτρια αγγλικά μυθιστορήματα και όταν διάβασα και το έργο του Καζαντζάκη μου φάνηκε χίλιες φορές καλύτερο― σαν του Ντοστογιέφσκι !

-Πως προέκυψε η ιδέα για τη συγκέντρωση της αλληλογραφίας και πόσο καιρό δουλεύετε πάνω σε αυτό;

«Αποφάσισα να ασχοληθώ με τα έργα του αφενός επειδή η ποιότητα ήταν εξαιρετική , αφετέρου επειδή πολλά έργα δεν είχαν μεταφραστεί στην αγγλική γλώσσα, και δεν μπορούσε να τα γνωρίσει το αγγλόφωνο αναγνωστικό κοινό.

Επιπλέον η Ελένη Καζαντζάκη μου ζήτησε να μεταφράσω τα «Τετρακόσια Γράμματα» του Καζαντζάκη στον Πρεβελάκη.

Της είπα ότι προτιμώ να μεταφράσω τα γράμματα σε όλους τους παραλήπτες. Συμφώνησε. Δούλεψα στα «Επίλεκτα Γράμματα» 20 χρόνια, αλλά όχι κάθε μέρα μιας και έγραφα και άλλα βιβλία στην ίδια περίοδο.

-Αλήθεια για πόσα γράμματα μιλάμε;

«Μάζεψα χιλιάδες γράμματα. Τυπώνονται στα «Επίλεκτα Γράμματα» και αφορούν ίσως το 1/5 του βιβλίου».

«Οι αποδέκτες των επιστολών»

-Είναι προσωπική η αλληλογραφία και ποιους έχει αποδέκτες;

«Οι παραλήπτες είναι οι δυο του γυναίκες Γαλάτεια και Ελένη, ο φίλος του Παντελής Πρεβελάκης, προς εκδότες, φίλους, φίλες, συγγραφείς, προς τον πατέρα του, τη μητέρα του, τις αδερφές του. Οι επιστολές προς τις γυναίκες δεν είναι «ερωτικές» αλλά είναι γεμάτες κέφι.

– Αν σας ρωτούσα τώρα ποιο από όλα τα γράμματα θυμάστε , ποιο θα ήταν το πρώτο που θα σας ερχόταν στο μυαλό;

« Μου αρέσουν πολύ τα γράμματα που έχουν χιούμορ, π.χ. αυτό προς τον Ιστράτι: «Aurevoir, αδερφέ μου! Φρόντιζε το κορμί σου―η ψυχή μας δεν έχει άλλον γάιδαρο σε τούτη τη γης. Φρόντιζέ το, μην το κουράζεις πάρα πολύ, τάιζέ το καλά, μην του δίνεις κρασί (μήτε κονιάκ, μήτε ρακή, φυσικά), μην του δίνεις να καπνίζει πάρα πολύ (από πότε καπνίζουν τα γαϊδούρια;). Το γράμμα αυτό γράφτηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1933»

-Και τέλος, εσείς τι πιστεύετε για τον άνθρωπο Νίκο Καζαντζάκη για το χαρακτήρα του;

«Για μένα το κύριο χαρακτηριστικό του Καζαντζάκη που θυμάμαι είναι η καταπληκτική αντοχή του».

Να σημειωθεί ότι η αποψινή εκδήλωση οργανώνεται από τη Διεθνή Εταιρεία Φίλων Νίκου Καζαντζάκη-Ελληνικό Τμήμα- και της Τοπικής Επιτροπής Ν. Ηρακλείου, με αφορμή τη συμπλήρωση 55 χρόνων από το θάνατο του.

(*)Ο Πήτερ Μπην (Peter Bien) είναι ομότιμος καθηγητής της Αγγλικής και της Συγκριτικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο Ντάρτμουθ των ΗΠΑ. Στα δημοσιεύματά του μελετά τη νεοελληνική γλώσσα και τα έργα νεοελλήνων συγγραφέων, όπως ο Καζαντζάκης, ο Ρίτσος και ο Καβάφης. Έχει μεταφράσει στα αγγλικά τρία έργα του Καζαντζάκη -“Ο τελευταίος πειρασμός”, “Ο Φτωχούλης του Θεού”, και “Αναφορά στον Γκρέκο”- και τη “Ζωή εν τάφω” του Στρατή Μυριβήλη. Επίσης έχει μεταφράσει την πρώτη συλλογή ποιημάτων του κρητικού ποιητή Στυλιανού Χαρκιανάκη, καθώς και τη “Σονάτα του σεληνόφωτος” και τον “Φιλοκτήτη” του Γιάννη Ρίτσου.

Σε συνεργασία με τη σύζυγό του, τη Χρυσάνθη Γιαννακού, και άλλους, έχει γράψει και μια σειρά εγχειριδίων για τη διδασκαλία της νεοελληνικής γλώσσας. Ήταν ένας από τους ιδρυτές της Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών της Αμερικής, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος δύο φορές και αρχισυντάκτης του επιστημονικού περιοδικού της. Η δίτομη μελέτη του “Καζαντζάκης: Η πολιτική του πνεύματος” μεταφράστηκε στα ελληνικά από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Τώρα ασχολείται με την επιλογή και μετάφραση επιστολών του Καζαντζάκη.

Πηγή:http://www.madeincreta.gr/en/node/358

Cloe and Alexandra/Translated by Manolis Aligizakis

Ενοχή (της Χλόης Κουτσουμπέλη)

Ένοχη, το ομολογώ.

Tο τελευταίο ποίημα το έγραψα για σένα.
Ελαφρυντικά μου η βροχή,
τα ατέλειωτα τσιγάρα, το αλκοόλ
ίσως και το κορμί σου
ως ανάμνηση αυτού που δεν υπήρξε.
Στην πραγματικότητα έγραφα για τα άλλα
για εκείνη την ιστορία με τον Κήπο,
για το ότι δεν τόλμησες
δεν έμαθες
δεν ρώτησες.
Κι έτσι χθες βράδυ, το ομολογώ
για σένα έγραψα έναν στίχο
γυμνό και λυπημένο
σ’ αυτό το μουτζουρωμένο πάντα ημιτελές

ποίημα της ζωήςμου.

Guilt (By Cloe Koutsoubelis)

I’m guilty, I confess.

The last poem I wrote for you.

Mitigating circumstances: the rain

the endless cigarettes, alcohol

perhaps even your body

as memory of what never happened.

In reality I wrote about some other things

for that story in the Garden,

that you never took the courage

you never learned

you never asked.

And last night, I confess

I wrote a verse for you

sorrowful and naked

in this smudgy always half finished

poem of my life.

 

 

 

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΡΟΥΧΟ (της Αλεξάνδρας Μπακονίκα)

Από καιρό την πολιορκούσε
κι όταν τη βρήκε στην αμμουδιά,
ανάμεσα σε γνωστούς και φίλους
άπλωσε την πετσέτα δίπλα της,
κι όπως ξάπλωναν κοντά, την άγγιξε.
Στάθηκε τυχερός με την άμεση
ανταπόκρισή της: Σηκώθηκε και τον οδήγησε
στο απόκρυφο ακρογιάλι.
Σταμάτησαν απόμερα,
και με την πείρα της στους άνδρες
γνώριζε την έξαψη που προκαλούσε ολόγυμνη,
πέταξε και το τελευταίο ρούχο από πάνω της
και μπαινόβγαινε στο νερό.
Μπαινόβγαινε πολλές φορές
κι επιδειχτικά, σαν να του έλεγε:
«Θα πεθάνεις από λατρεία για μένα».

 

THE LAST GARMENT (by Alexandra Bakonika)

For a long time he had courted her
and when he found her on the beach
among acquaintances and friends,
he spread his towel beside her,
and as they lay very close, he touched her.
He got lucky
and was somehow surprised
by her immediate response:
she stood up and led him
to a secluded beach.
Remote, they stopped
and from experience gained from former
love affairs
she knew the heat
she caused when stark naked.
She threw off the final piece of her garments
and started going in and out of the water.
She got in and out many times
and flamboyantly
as if to tell him:
“ Die wanting me.”