ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ–ΚΩΣΤΗΣ ΜΟΣΚΩΦ

Κωστής Μοσκώφ, Στα όρια του Έρωτα και της Ιστορίας (απόσπασμα)
Νοσταλγία για τη μητέρα Θεσσαλονίκη, τον Πλαταμώνα, όπου είναι οι περισσότεροι φίλοι μου;
Αλλά έχω δημιουργήσει κι αλλού πάλι καταστάσεις τέτοιες κι αισθάνομαι δεν αισθάνομαι πολίτης του κόσμου, αισθάνομαι Έλληνας βέβαια και Ρωμιός, και μάλιστα με την ιδιαιτερότητα του Θεσσαλονικιού που είμαι, αλλά αισθάνομαι ότι αυτό που είχα στην Ελλάδα το δημιουργώ μέσα από ανθρώπινες σχέσεις και σε άλλα μέρη και το επεκτείνω. Και αυτό έχει μια ομορφιά! Δηλαδή, φτιάχνεις τη ζωή σου με μεγαλύτερη ποικιλία, με περισσότερες εκφορές. Τα ίδια πράγματα με πιο πολλές γλώσσες, με διαφορετικά ημιτόνια κάθε φορά. Θα έλεγα ότι λίγο-πολύ είμαι πεισματάρης. Ό,τι ήθελα στη ζωή μου το απέκτησα. Εκείνο βέβαια που πάντα θέλω πιο πολύ και είναι πράγμα που ίσως κανένας δεν μπορεί να τ’ αποκτήσει είναι, ακόμα πιο πολλή αγάπη, ακόμα πιο πολύ έρωτα. Και να παίρνω και να δίνω. Αυτό είναι ένα αλισβερίσι, όπως ξέρεις. Δηλαδή, θέλω το Θεό τον ίδιο, να αγαπήσω το Θεό τον ίδιο – να στο πω έτσι με λόγο θρησκευτικό -και αγαπάω τους αγγέλους του. Κι όχι τον ίδιο. Δεν μου δίνεται ο ίδιος ο Θεός, μου δίνονται οι προφήτες, οι αγγέλοι του. Ε, είναι ένας πλούτος, ίσως, να αισθάνεσαι αυτήν την έλλειψη. Μπορώ να την αισθάνομαι αυτήν την έλλειψη από τη συνείδησή της. Αλλά είναι και μια φτώχεια. Δηλαδή νοιώθω ανικανοποίητος. Ικανοποιημένος για πολλά, ανικανοποίητος για όλο και περισσότερα. Πάντα υπάρχει περιθώριο, βεβαίως, να καλυφθεί. Πάντα υπάρχει περιθώριο! Και ξέρεις, μεγαλώνοντας κανένας καταλαβαίνει πιο πολύ. Μπορεί βιολογικά να γερνάει, στα 57, αν μπορείς να πεις ότι γερνάει. Ήδη, δεν είσαι βέβαια 30 χρονών, είσαι, είμαι δηλαδή, στα 57. Αλλά απ’ την άλλη μεριά καταλαβαίνω πολύ περισσότερα πράγματα, έχω ζήσει πολύ περισσότερα πράγματα. Ξέρεις, έχω ζήσει πιο πολύ, και έχω εκτιμήσει τη στιγμή της αποτυχίας του ανθρώπου. Εντάξει οι στιγμές της επιτυχίας. Μιλήσαμε γι’ αυτές. Και είναι έκδηλες όταν υπάρχουν. Αλλά να μάθεις να βλέπεις το μεγαλείο του ανθρώπου όταν αποτυχαίνει στην προσπάθειά του να φτιάξει τον κόσμο καλύτερο και τον εαυτό του καλύτερο, ε, νομίζω και αυτό είναι σημαντικό. Κι αυτό το ‘χω μάθει μέσα από πολλά πράγματα. Είχα μεγάλους έρωτες και έχω. Αλλά κάποια στιγμή νοιώθω ότι οι έρωτες αυτοί έχουν πολύ άγρια όρια προς εμένα. Ίσως ακριβώς ζητάω τους δύσκολους έρωτες, ζητάω τις δύσκολες σχέσεις. Θα έλεγα ότι δεν υπάρχουν τα όρια του έρωτα και της ιστορίας σ’ ανθρώπους που δεν το συνειδητοποιούνε και σ’ ανθρώπους που συνειδητοποιούνε. Ίσως εγώ το έχω συνειδητοποιήσει ότι είναι άγρια αυτά τα όρια.
Το ταξίδι μετράει βεβαίως. Η ιστορία μας και η ζωή μας όλη συμπυκνώνεται πάνω σ’ αυτό το έπος της Οδύσσειας. Έτσι δεν είναι; Είναι αυτό το ταξίδι για το οποίο λέει κι ο Καβάφης αρκετά χρόνια μετά από τον Όμηρο. Αυτό μετράει. Δηλαδή είμαι πεισματάρης, επαναλαμβάνω πάλι και πάλι. Κι όταν βάλω κάποιο στόχο θα τον πετύχω, ή τουλάχιστον θα φάω το κεφάλι μου, θα προσπαθήσω όμως να τον πετύχω. Είπαμε, τώρα η Αίγυπτος μου μαθαίνει να είμαι πιο σοφός και να δέχομαι ίσως περισσότερο την αποτυχία. Ίσως αυτό, δεν ξέρω, μου διευκολύνει τη ζωή μου, μπορεί να την κάνει και λιγότερο πλούσια. Ξέρεις, έχω γνωρίσει τελευταία περιπτώσεις ανθρώπων με μεγάλα προβλήματα, οι οποίοι πήγανε σε γιατρούς, πήγαν από δω, πήγαν από κει, γιατρεύτηκαν λέγεται ψυχικά, αλλά δεν νομίζω ότι αυτή η γιατρειά είναι μια πραγματική γιατρειά. Χρειάζεται αυτή η ανάγκη του να φτιάξεις κάτι άλλο, έστω κι αν αυτή η ανάγκη σε κάνει όχι ευτυχισμένο αλλά δυστυχισμένο. Γιατί μια ευτυχία αλλιώτικη είναι μια ευτυχία του ύπνου και της ανυπαρξίας, ενώ το άλλο είναι η ύπαρξη με τις δυσκολίες της, τις στιγμές αυτές που η παράδοσή μας ονομάζει πολύ ωραία «σταυραναστάσιμες», με το σταυρό της κάθε μέρας και την Ανάσταση, που είναι μία βέβαια μέρα της εβδομάδας ή μία μέρα του χρόνου, η Λαμπρή του Πάσχα, αλλά είναι η καθοριστική μέρα, είναι το κέντρο του κόσμου. Αυτό κάπου βρίσκεται και στην αρχαία τραγωδία. Αλλά ακόμα πιο πολύ βρίσκεται στην καινούρια τραγωδία που είναι η Ορθοδοξία μας. Κατά κάποιον τρόπο είναι κι αυτή μια τραγωδία. Επικαθορίζονται όλα από τη στιγμή της νίκης του ανθρώπου. Και γι’ αυτήν πολεμάμε, αλλά και για την άλλη μεριά. Και για να κατανοήσουμε το μεγαλείο της μη νίκης. Της αποτυχίας μας. Όταν δεν είναι δυνατή η επιτυχία.
Από το βιβλίο του Κωστή Μοσκώφ Στα Όρια του Έρωτα και της Ιστορίας (Ιανός, 1997)
http://www.thepoetsiloved.wordpress.com

GEORGE SEFERIS-COLLECTED POEMS///Translated by MANOLIS ALIGIZAKIS

DENIAL

On the secluded seashore
white like a dove
we thirsted at noon;
but the water was brackish.

On the golden sand
we wrote her name;
when the sea breeze blew
the writing vanished.

With what heart, with what spirit
what desire and what passion
we led our life; what a mistake!
so we changed our life.
ΑΡΝΗΣΗ

Στο περιγιάλι το κρυφό
κι άσπρο σαν περιστέρι
διψάσαμε το μεσημέρι
μα το νερό γλυφό.

Πάνω στην άμμο την ξανθή
γράψαμε τ’ όνομά της
ωραία που φύσηξε ο μπάτης
και σβύστηκε η γραφή.

Με τί καρδιά, με τί πνοή,
τί πόθους και τί πάθος
πήραμε τη ζωή μας, λάθος!
Κι αλλάξαμε ζωή.

~George Seferis-Collected Poems, translated by Manolis Aligizakis, Libros Libertad, 2012

GEORGE SEFERIS-COLLECTED POEMS

 

ACTORS

We put up theaters and take them down
wherever we may find ourselves
we put up theaters and set the stage
yet our destiny always wins and

it sweeps them as it sweeps us
the actors and the actors’ director
the prompter and the musicians
scattered to the five hasty wings.

Flesh, mats, woods, make-up
rhymes, emotions, peplos, jewellery
masks, sunsets, wails, and yelling
and exclamations and sun risings

thrown amongst us in disarray
(where are we going? where are you going?)
exposed nerves over our skin
like the stripes of a zebra or an onager

naked and airy, dry and burning
(when were we born? when they buried us?)
and stretched like the strings
of a lyre that always buzzes. Look also

at our hearts; a sponge
dragged on the street and the bazaar
drinking the blood and the bile
of the tetrarch and of the thief

~Middle East, 1943

“George Seferis-Collected Poems”, translated by Manolis Aligizakis, Libros libertad, 2012
Book was short-listed at the National Greek Literary Awards, category translation, the highest Greek poetry recognition.

ΘΕΑΤΡΙΝΟΙ

Στήνουμε θέατρα και τα χαλνούμε
όπου σταθούμε κι όπου βρεθούμε
στήνουμε θέατρα και σκηνικά,
όμως η μοίρα μας πάντα νικά

και τα σαρώνει και μας σαρώνει
και τους θεατρίνους και το θεατρώνη
υποβολέα και μουσικούς
στους πέντε ανέμους τους βιαστικούς.

Σάρκες, λινάτσες, ξύλα, φτιασίδια,
ρίμες, αισθήματα, πέπλα, στολίδια,
μάσκες, λιογέρματα, γόοι και κραυγές
κι επιφωνήματα και χαραυγές

ριγμένα ανάκατα μαζί μ’ εμάς
(πες μου που πάμε; πες μου που πας;)
πάνω απ’ το δέρμα μας γυμνά τα νεύρα
σαν τις λουρίδες ονάγρου ή ζέβρα

γυμνά κι ανάερα, στεγνά στην κάψα
(πότε μας γέννησαν; πότε μας θάψαν;)
και τεντωμένα σαν τις χορδές
μιας λύρας που ολοένα βουίζει. Δες

και την καρδιά μας∙ ένα σφουγγάρι,
στο δρόμο σέρνεται και στο παζάρι
πίνοντας το αίμα και τη χολή
και του τετράρχη και του ληστή.

Μέση Ανατολή, Αύγουστος ’43

REMORSES and EPIPHANIES

JULY

July the twenty second, eight thirty-five in the morning, the nightingale hides in the branches when Hades decides to push His arm deep in the jar of ostracons and bring up the one with my name written in capital letters…MANOLIS…with patience He sharpens His sickle on the stone as the jasmine reminds Him of a special fragrance and the chickadee sings our national anthem.

—I want to go on a holiday trip, faraway to some secluded romantic place.

He comes to my humble hovel when suddenly Atropos, Clotho and Lachesis toss His mind between a rock and a hard place, from north to south, it dons on him: enough men taken the last few hours.

—Don’t be concerned with your blood pressure: add a little salt it gives taste to the food.

He changes His mind. He flies to Bosnia where men line for the taking. He leaves and leaves me free in peace.

—Let’s go to Mexico where lovers go, like the two of us, eh baby?

Ostracon with my name written in capital letters is put back in the immense jar of ostracons,
like a cell of heart tissue to its muscle.

—If we put enough money away we can go onto a Caribbean cruise this September.
ΙΟΥΛΙΟΣ

Εικοσιδύο Ιουλίου, οχτώ και τριανταπέντε το πρωί, τ’ αηδόνι κρύβεται στα κλαδιά καθώς ο Χάρος αποφασίζει να βάλει το χέρι στη μεγάλη σακκούλα με τα όστρακα και διαλέξει εκείνο με τ’ όνομά μου με κεφαλαία γράμματα γραμμένο…ΜΑΝΩΛΗΣ…υπομονετικά το δρεπάνι του στην πέτρα ακονίζει καθώς το γιασεμί του υπενθυμίζει μια συγκεκριμένη ευωδία και το μαυροπούλι τραγουδάει τον εθνικό μας ύμνο.

—Θέλω να πάμε διακοπές σε κάποιο μέρος μακρινό και ρομαντικό.

Κι ο Χάρος το φτωχικό μου σπίτι επισκέπτεται όταν ξαφνικά η Κλωθώ, η Άτροπος κι η Λάχεσις του ταλανίζουν το μυαλό μεταξύ πέτρας και γρανίτη, απ’ τ’ανατολικά στα δυτικά, κι αποφαίνεται: αρκετούς τις τελευταίες ώρες πήρε.

—Μη σε στενοχωρεί η πίεσή σου, βάλε λίγο αλάτι ακόμα στο φαί, το νοστιμίζει.

Κι ο Χάρος τη γνώμη του αλλάζει και πετά μακριά στη Μπόσνια που στέκουν όλοι στη γραμμή να σκοτωθούν. Φεύγει και μ’ αφήνει λεύτερο στην ησυχία μου.

—Πάμε στο Μεξικό που πάνε οι εραστές σαν εμάς τους δυο μωρό μου, εντάξει;

Τ’ όστρακο με τ’ όνομά μου γραμμένο με κεφαλαία γράμματα ρίχνεται ξανά στη σακκούλα σαν κύτταρο μυώνα πίσω στην καρδιά.

—Αν αποταμιεύσουμε μερικά χρήματα θα πάμε το Σεπτέμβριο κρουαζιέρα στην Καραβαϊκή.

~REMORSES and EPIPHANIES, collection in Progress.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ/DIMITRIS LIANTINIS

 

Βιογραφία/Biography

Ο συγγραφέας παιδαγωγός φιλόσοφος και ποιητής Δημήτρης Λιαντίνης, αναπληρωτής καθηγητής της Φιλοσοφίας της αγωγής και της Διδακτικής των Ελληνικών μαθημάτων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών μέχρι το 1998, γεννήθηκε το 1942 στην Κοινότητα Πολοβίτσας του Νομού Λακωνίας.
Τελείωσε το εξατάξιο Γυμνάσιο της Σπάρτης το 1960. Σπούδασε στο Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία έλαβε το πτυχίο του το 1966. Από το 1968 μέχρι το 1970 υπηρέτησε ως φιλόλογος στη Μέση Εκπαίδευση. Από το 1970 μέχρι το 1972 σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Από το 1973 μέχρι το 1975 υπηρέτησε εκ νέου στη Μέση Εκπαίδευση. Το 1975 διορίστηκε βοηθός στο Εργαστήριο Παιδαγωγικής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1977 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα με εισηγητή τον Καθηγητή της Φιλοσοφίας Ευάγγελο Μουτσόπουλο από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με βαθμό «άριστα» και θέμα «Η παρουσία του ελληνικού πνεύματος στις ελεγείες του Duino του Ράινερ Μαρία Ρίλκε».
Δίδαξε Φιλοσοφία της αγωγής, Παιδαγωγική και Διδακτική στο Τμήμα Φιλοσοφίας – Παιδαγωγικής – Ψυχολογίας και Παιδαγωγικά στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Εκτός του Πανεπιστημίου στην Ελλάδα δίδαξε στο Μαράσλειο Διδασκαλείο στη Μετεκπαίδευση των δασκάλων, στα ΠΕΚ Κηφισιάς, Περιστερίου και Πειραιά και στη Σχολή της Αστυνομίας. Έχει δώσει διαλέξεις στη Ναυτική Σχολή Πολέμου και στη στρατιωτική Σχολή Υγειονομικού.
Έγραψε βιβλία φιλοσοφικού συλλογισμού με ιδιαίτερη προσωπική χαρακτηριστική ποιητική γραφή, αλλά ακριβολόγο πνεύμα.
Το 1972 γνώρισε στο Μόναχο και το 1973 παντρεύτηκε τη Νικολίτσα Γεωργοπούλου, Καθηγήτρια της Εισαγωγής στη Φιλοσοφία και Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Την 1.6.1998 ο Λιαντίνης εξαφανίστηκε από την οικογένειά του και το πανεπιστημιακό του περιβάλλον.
ΒΙΒΛΙΑ
ΕΞΥΠΝΟΝ ΕΝΥΠΝΙΟΝ. ΟΙ ΕΛΕΓΕΙΕΣ ΤΟΥ DUINO ΤΟΥ RILKE, ΑΘHΝΑ 1977
ΧΑΣΜΑ ΣΕΙΣΜΟΥ. Ο ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ, Αθήνα 1978 (Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών)
FR. NIETZSCHE. ΙΔΕ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, Προλόγισμα – Μετάφραση Δ. Λιαντίνη, Αθήνα 1979
ΗΟΜΟ EDUCANDUS, ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ, Αθήνα 1984
Ο ΝΗΦΟΜΑΝΗΣ, Η ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΤΟΥ ΣΕΦΕΡΗ, Αθήνα 1986
ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟ, ΣΤΟΑ ΚΑΙ ΡΩΜΗ, Αθήνα 1987
ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, Αθήνα 1994
ΓΚΕΜΜΑ, Αθήνα 1997
ΩΡΕΣ ΤΩΝ ΑΣΤΡΩΝ. ΠΟΙΗΜΑΤΑ, Αθήνα 2006

ENGLISH
The author, educator, philosopher and poet Dimitris Liantinis, associate professor of Philosophy of education and Didaktik of the teaching of Greek at the University of Athens until 1998, was born in 1942 in the village of Polovitsa of the prefecture of Lakonia.
He finished the High School of Sparta in 1960. He studied at the Department of Philology of the Faculty of Philosophy of the University of Athens, graduating in 1966. Between 1968 and 1970 he taught philology in Secondary High School Education. Between 1970 and 1972 he studied at the University of Munich. Between 1973 and 1975 he taught again in High School Education. In 1975 he was appointed as assistant in the Laboratory of Pedagogy of the University of Athens. In 1977 he received his PhD from the University of Athens, under Professor of Philosophy Evangelos Moutsopoulos of the Faculty of Philosophy, with distinction, the subject of his thesis being “The presence of Greek essence in the elegies of Duino by Rainer Maria Rilke.
Outside of the University of Athens he also taught in Greece at the Maraslios Academy in Postgraduate Teacher training, at the PEK of Kifisia, Peristeri and Piraeas, and at the School of Police. He has given lectures at the Naval School of War and at the Military School of Health.
He authored books of philosophical reflection with a particular personal and characteristic poetic style, but with a succinct flavour.
In 1972 in Munich he met Nikolitsa Georgopoulou, Professor of Introduction to Philosophy and History of Philosophy at the University of Athens, whom he married in 1973.
On the 1st of June 1998, Liantinis disappeared from his family and his university environment.
HIS BOOKS
1. Awakened Dream. (Rainer Maria Rilke’s Elegies of Duino. Philosophical Interpretation).
2. Chasm of an Earthquake. (The Poetry of Greek National Poet Dionysios Solomos. Philosophical Interpretation).
3. Friedrich Nietzsche. Ecce Homo. (Introduction and Greek Translation).
4. Manic Sobriety. (The Poetry of Georgios Seferis. Philosophical Interpretation).
5. Homo educandus. (Philosophy of Education).
6. Stoa and Rome. (The Influence of stoic Philosophy in Rome’s politics).
7. Ellinika. (The Didactic of Greek Language and Literature).
8. Gemma. (Philosophical Approach of existential Problems of Man).
9. Times of Stars. (Poems).
GERMAN
Der Schriftsteller Pädagoge, Philosoph und Dichter Dimitris Liantinis, Professor für Erziehungsphilosophie und Didaktik der griechischen Fächer in der Universität Athen bis 1998, wurde 1942 in der Gemeinde Polovitsa in Lakonia Griechenland geboren.
Er bekam sein Abitur 1960 vom Lyzeum in Sparta. Er studierte griechische Philologie in der Philosophischen Fakultät der Universität Athen. Er bekam sein Diplom 1966. Von 1968 bis 1970 arbeitete er als Gymnasiallehrer. Von 1970 bis 1972 studierte er in der Universität München. Von 1973 bis 1975 ging er wieder in den Schuldienst. Im Jahre 1975 bekam er eine Assistentenstelle im Pädagogischen Institut der Universität Athen. Im Jahre 1977 promovierte er mit summa cum laude im Fach Philosophie in der Philosophischen Fakultät der Universität Athen. (Thema der Dissertation: Die Gegenwart des griechischen Geistes in den Duineser Elegien von Rainer Maria Rilke).
In Griechenland hat er in verschiedenen Höheren Schulen gelesen.
In seinem didaktischen und schriftlichen Werk befasst er sich mit der Philosophie der Dichtung, der Philosophischen Anthropologie und der Philosophie der Erziehung. Selbst Dichter und ausgezeichneter Kenner der griechischen Sprache in ihrer langen Geschichte schrieb er philosophische Bücher und Gedichte. Seine persönliche Schrift ist stilistisch erkennbar. Seine Bücher sind bestseller geworden.
Im Jahre 1972 hat er in München Nikolitsa Georgopoulou, Professorin für Einführung in die Philosophie und Geschichte der Philosophie an der Universität Athen, kennengelernt und hat sie 1973 geheiratet.
Im Juni 1998 verschwand er unbekannterweise.
Seine Bücher
1. Der Wachtraum (Die Duineser Elegien von Rainer Maria Rilke).
2. Erdbebensspalte. (Philosophische Interpretation der Dichtung vom griechischen Nationaldichter Dionysios Solomos).
3. Friedrich Nitzsche: Ecce Homo (Einführung und Übersetzung).
4.Manisch für Nüchternheit. (Die Dichtung vom Nobelpreisträger Giorgos Seferis in philosophischer Ansicht).
5. Homo educandus. (Philosophie der Erziehung).
6. Stoa und Roma.( Der Einfluss der stoischen Philosophie auf die Politik Romas).
7. Ellinika. (Die Didaktik der griechischen Sprache und Literatur).
8. Gemma.( Ein Buch mit verschieden existenziellen Themen des Menschen).
9. Die Stunden der Sterne (Gedichte)