Γιώργος Σεφέρης//George Seferis

Γιώργος Σεφέρης – αποσπάσματα από την αλληλογραφία στην αγαπημένη του Μαρώ

«αν μπορώ να σου δώσω μια μικρή χαρά, πρέπει να σου τη δώσω αμέσως. Μακάρι κάθε μέρα να μπορούσα. Κάθε μέρα ως την τελευταία στιγμή. Μ’ έκανες να σκεφτώ ένα πράγμα που σκεπτόμουν πολύ λίγο άλλοτε, την ευτυχία»
«και μαζί να ήμασταν από το πρωί ως το βράδυ, δε θα έφτανε. Θα έπρεπε να καταπιεί ο ένας τον άλλον. Κι όλα αυτά είναι υπερβολικά φρικαλέα για να μ’ αρέσουν»
«όπως δεν μπορείς να καταλάβεις το ψάρι, αν δεν είσαι ψάρι ή το πουλί, αν δεν είσαι πουλί, έτσι δεν μπορείς να καταλάβεις το μοναχό άνθρωπο, αν δεν είσαι μοναχός. Πώς να με καταλάβεις λοιπόν, χρυσή μου;»
«αγάπη μου, θα με συγχωρήσεις γι’ αυτά, που είναι δύσκολο να ειπωθούν σε μια γυναίκα. Είμαι ένας άνθρωπος που δεν έχει πεποίθηση στα συναισθήματά του όταν τα πνίγει η επιθυμία η σωματική, όπως συμβαίνει τώρα μ’ εμένα»
«πού να είσαι τώρα; Εδώ έξι, στην Αθήνα επτά. Πού να είσαι; Πάντα το ίδιο ερώτημα, μόνο η επιθυμία είναι λιγότερη ή περισσότερη. Κάποτε τη μισώ. Δε μ’ αφήνει να σ’ αγαπώ όπως θέλω , δε μ’ αφήνει να ξέρω καν πώς σ’ αγαπώ. Κοντά και μακριά είναι βάσανο οι αισθήσεις. Πώς να είναι άνθρωπος κανείς;»
«θα ήθελα τρείς μέρες κοντά σου χωρίς λέξη. Λέξη…»
«φοβούμαι μήπως συνηθίσω έτσι πάντα από μακριά να σ αγαπώ..»
«ρωτιέμαι καμιά φορά πως θα μιλούσες, αν ήσουν κοντά μου. Πόσα λίγα πράγματα μπορεί να φτιάξει η φαντασία. Ρωτιέμαι ακόμη πως θα ήσουν, εσύ, ζωντανή, κοντά μου…»
«δεν έχω τίποτα άλλο να σου δώσω τώρα, παρά αυτές τις ανόητες λέξεις. Και πάλι, δε θα σου τις έγραφα, αν δε με παρακινούσε η ελπίδα πως κάποτε, έστω και για μια στιγμή, όταν σου κρατήσω το χέρι, δυο άνθρωποι, μέσα σ αυτόν τον ψόφιο κόσμο που μας τριγυρίζει, θα μπορέσουν να νιώσουν ότι ανασαίνουν επιτέλους, έξω απ’ όλα-κάποτε, όταν αυτά που λέμε τώρα πάρουν μια ανθρώπινη υπόσταση και πάψουν να τριγυρνούν σα φαντάσματα»

George Seferis//Γιώργος Σεφέρης

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΚΔ’

Εδώ τελειώνουν τα έργα της θάλασσας, τα έργα της αγάπης.
Εκείνοι που κάποτε θα ζήσουν εδώ που τελειώνουμε
άν τύχει και μαυρίσει στη μνήμη τους το αίμα και ξεχειλίσει
άς μη μας ξεχάσουν, τις αδύναμες ψυχές μέσα στ’ ασφοδίλια,
άς γυρίσουν προς το έρεβος των θυμάτων:

Εμείς που τίποτε δεν είχαμε θα τους δείξουμε τη γαλήνη.

 

MYTHISTOREMA XXIV

 

Here end the works of the sea, the works of love.
Those who will live here someday where we die
perhaps the blood will darken in their memory and
overflow
let them not forget us, the weak souls among the asphodels
let them turn the heads of the victims toward Erebus:
We who had nothing will teach them tranquility.

~GEORGE SEFERIS-COLLECTED POEMS, translated by Manolis Aligizakis, Libros Libertad, Vancouver, Canada, 2012

George Seferis//Γιώργος Σεφέρης

Γιώργος Σεφέρης – αποσπάσματα από την αλληλογραφία στην αγαπημένη του Μαρώ

«…Ποτέ δε φανταζόμουν πως θα μπορούσα ν’ αγαπήσω έτσι. Μου είναι αδύνατο να σου εξηγήσω τι είναι αυτό το τρομερά δυνατό και ζωντανό πράγμα που κρατώ μέσα στην ψυχή μου και μέσα στη σάρκα μου. Είμαι κάποτε σαν τρελός από τον πόνο και αισθάνομαι πως όλοι οι άλλοι μου δρόμοι έξω απ αυτόν τον πόνο, είναι κομμένοι. Πως μόνο απ΄ αυτόν μπορώ πια να περάσω.»
«Καληνύχτα, αγάπη, έλα στον ύπνο μου.
Ποτέ δεν έρχεσαι στον ύπνο μου. Σε συλλογίζομαι τόσο πολύ τη μέρα.»
«κι αν σου γράφω έτσι που σου γράφω, δεν είναι για να με καταλάβεις, αλλά για να με νιώσεις λίγο πιο κοντά σου όπως , αν ήταν βολετό να σε χαϊδέψω. Τίποτε άλλο»
«Άκουσα τον εαυτό μου να ψιθυρίζει «Θεέ μου πόσο την αγαπώ» κι αμέσως έπειτα μια ιδέα θανάτου φανερώθηκε κοντά κοντά μ’ αυτή τη φράση. Δυό πράγματα θα μπορούσαν να με σώσουν όπως είμαι τώρα. Να σ’ έχω, είτε να κινδυνέψω τη ζωή μου. Δυστυχώς είμαι περιτριγυρισμένος από άπειρη ασφάλεια και το άλλο δε γίνεται, γιατί εγώ δε το θέλω να γίνει, όπως τουλάχιστον έχω πείσει τον εαυτό μου»
«Όλες αυτές τις μέρες σε συλλογίζομαι χωρίς μια στιγμή διακοπή. Κάθε δουλειά με συνέχεια μού είναι αδύνατη. Είσαι εκεί πάντα μπροστά στα μάτια μου, με κρατάς προσηλωμένο. Κάποτε μέσα στην αδειανή μου παλάμη έρχεται κι ακουμπά το μικρό σου στήθος. Είναι ένας βαθύς και μυτερός πόνος ως την άκρη της καρδιάς»
«ας σε κρατήσω κι έπειτα όλα θα είναι καλά…αγαπημένη μου αγάπη»
«όταν αγαπά κανείς και δεν έχει τον άνθρωπο του, πρέπει να βρεί τρόπο να μην ξυπνά ποτέ του…»
«…μου λείπεις. Σε πήρε το τραίνο και σε πάει όλο και πιο μακριά. Μια βραδιά χαμένη, χαμένη αφού δεν είσαι κοντά μου…»
«..είμαι πονεμένος σ’ όλες τις μεριές και στο σώμα και στο πνεύμα. Δεν μπορώ να κάνω έναν συλλογισμό στοιχειώδη χωρίς να ρθεις ξαφνικά να τον κόψεις..»
«μου φαίνεται πώς κάθε γράμμα είναι το τελευταίο, και πως, αν δε σου δώσω ό,τι μπορώ να σου δώσω σε μια στιγμή, δε θα μπορέσω να σου το δώσω ποτέ.»
«τέτοια ώρα πριν ένα χρόνο ξεκίνησα να σ΄εύρω. Φανερώθηκες μέσα από ένα τίποτε-θυμάσαι; δεν μπορούσα να εξηγήσω από πού βγήκες. Ένας χρόνος και τι μαρτύριο. Σε θέλω. Ας ήσουν εδώ, ας παρουσιαζόσουν όπως εκείνη την αυγή κι ας με κάρφωναν έπειτα με τα εφτά καρφιά πάνω στα σανίδια του παραθύρου που είναι μπροστά μου..»
http://www.authormanolis.wordpress.com

Modern Greek Literature

Reviving Greek Poetry: Giorgios Seferis and Odysseas Elytis

Modern Greek literature is constrained by the greatness of its forebears, as the classical works of Antiquity constitute the pinnacle of canonical greatness. However, as Helena Cuss explains, two twentieth century writers, Giorgios Seferis and Odysseas Elytis, managed to bring new life to Greek poetry, for which they were both awarded the Nobel Prize.
Most readers of classic literature would claim to be well-versed in the great works of Greek literature: The Odyssey and The Illiad from Homer, works of the great philosophers Socrates, Aristotle and Plato and the tragedies of Aeschylus, Sophocles , and Euripides. These men all belong to a hazy golden age in our imaginations commonly thought of as ‘antiquity’. However, since then, Greek literature has ceased to be a conspicuous presence in the canon of Western literature with which we are all so familiar. The past 500 years or so have seen a flowering of English, American, French, German and Italian literature which have become the great ‘classics’. During the twentieth century burst of Modernism these nations in particular produced the most famed avant-garde thinkers, writers and artists, who shaped the culture we live and breathe today. What may be less well known to most is that in this whirling milieu of radicalism, under the pressure of political turbulence and European instability, two Greek poets were bringing the ancient traditions of the Hellenic past into the modern age, a feat for which they would both receive the Nobel Prize for Literature.

Unknown/WikiCommons
Giorgos Seferis and Odysseas Elytis both originated from outside of Greece (Elytis from Crete, and Seferis from Smyrna, in modern-day Turkey) but both moved with their families to Athens where they received their education. It is not difficult to see how they were both influenced by Greece’s rich cultural heritage, although they identified with different strands. Smyrna was taken by the Turks in 1922, and Seferis, having left in 1914, did not return until 1950. This sense of being an exile from his home deeply affected him, and so it is unsurprising that he identified with the ancient story of Odysseus, told by the great epic poet Homer, in which a hero of the long Trojan War is forced to wander the seas for ten years whilst he attempts to find his way home. It is possible to describe Seferis as something of a wanderer himself, as he had a long and successful diplomatic career, travelling to many different countries as the Greek Ambassador. The wanderer found a sense of closure on his visit to Cyprus in 1953, an island with which he felt an instant affinity, and which inspired him to end a seven year literary dry spell with the release of his book of poems Imerologio Katastromatos III, which celebrated his sense of homecoming.
Seferis’ particular brand of Hellenism, the main reason for his Nobel Prize for Literature in 1963, was concentrated on highlighting a unifying strand of humanism which endures in Greek culture and literature. This desire to find continuity between the cultures of ancient and modern Greece through his own personal interest in humanism is nowhere better demonstrated than in his acceptance speech of his Nobel Prize, in which he adapted a famous Greek myth: ‘When on his way to Thebes Oedipus encountered the Sphinx, his answer to its riddle was: ‘Man’. That simple word destroyed the monster. We have many monsters to destroy. Let us think of the answer of Oedipus.’ His place in Greek culture was demonstrated by the inclusion of a very famous stanza from his Mythistorema in the 2004 Athens Opening Ceremony. Moreover, his place in the hearts of the Greek people had been confirmed some years earlier upon his death: he became an important symbol of resistance against the repressive right-wing regime which terrorised Greece between 1967 and 1974, and at his funeral in 1971 huge crowds followed his coffin singing the words of his poem Denial, which was then banned. The poem itself conjures a wild and romantic vision of a Greek beach setting, but, as is characteristic of his work, with a human story at its heart. Mythistorema’s similarly watery setting is clearly taken from The Odyssey, of which it is in some ways a revised version; however, in the dreamy darkness of the narrative and the fragmentary form, and its rather loose allusions to the original story, it is easy to see the influence of T.S. Eliot’s Wasteland, which Seferis translated into Greek in 1936.

Jorge-11/WikiCommons
Where Seferis pointed the way, Elytis, with his friend’s encouragement, followed, and is today credited with the modernisation of Greek literature. Living in Paris in self-exile between 1948 and 1952, he was known and appreciated by some of the most important pioneers of the avant-garde, including artists Pablo Picasso, Henri Matisse, Marc Chagall and Alberto Giacometti. Similarly interested by the modern Hellenistic culture as his friend and mentor Seferis, we can also detect elements of Ancient Greece and Byzantine culture in his work. He received the Nobel Prize for Literature in 1979, perhaps chiefly because of his intensely personal style of writing; it is poetry that resonates with an absolute sincerity, even when speaking of the most rarefied of subject matter. A recurring theme is the metaphysics of the sun, or rather, the mystery of life, for he was a self-confessed ‘sun-worshipper’ or ‘idolator’. As Seferis’ poem Denial had been, his landmark work Worthy It Is became a great rallying anthem for all Greeks who resisted injustice, especially when set to music by Mikis Theodorakis. With an epic Biblical structure, it represents a fevered call to modern man for self-liberation and a hymn to the beauty of nature. Seferis’ works can be found translated into English in his Complete Poems, whilst Elytis’ Worthy It Is is published under its original name, The Axion Esti. It is perhaps time for us to recognise the importance of the role both of these writers brought to modern literature, in bringing the culture of Europe’s most ancient civilisation into the twentieth century, and fighting the epic battle against oppression and tyranny.
By Helena Cuss
http://www.theculturetrip.com

George Seferis//Γιώργος Σεφέρης

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

~Si j’ai du gout, ce n’est gueres
Que pour la terre et les pierres
~Arthur Rimbaud

Α

Τον άγγελο
τον περιμέναμε προσηλωμένοι τρία χρόνια
κοιτάζοντας πολύ κοντά
τα πεύκα το γιαλό και τ άστρα.
Σμίγοντας την κόψη τ αλετριού η του καραβιού την καρένα
ψάχναμε να βρούμε πάλι το πρώτο σπέρμα
για να ξαναρχίσει το πανάρχαιο δράμα
Γυρίσαμε στα σπίτια μας τσακισμένοι
μ ανήμπορα μέλη με στόμα ρημαγμένο
από τη γέψη της σκουριάς και τής αρμύρας
Οταν ξυπνήσαμε ταξιδέψαμε κατά το βοριά, ξένοι
βυθισμένοι μέσα σε καταχνιές από τ άσπιλα φτερά των
κύκνων που μας πληγώναν
Τις χειμωνιάτικες νύχτες μάς τρέλαινε ο δυνατός αγέρας
της ανατολής
τα καλοκαίρια χανόμασταν μέσα στήν αγωνία τής μέρας
που δεν μπορούσε να ξεψυχίσει
Φέραμε πίσω
αυτά τ ανάγλυφα μιάς τέχνης ταπεινής

MYTHISTOREMA

Si j’ aid u gout, ce n’est gueres
Que pour la terre et les pierres.
~ Arthur Rimbaud
“If I have taste it is only
for the earth and the stones”

I

The angel
we had waited for him for three years concentrated
closely examining
the pines the seashore the stars
Joining the blade of the plough with the ship’s keel
we searched to discover once more the first sperm
that the old drama may recommence
We went back home broken hearted
with incapable limbs with mouths ravaged
by the taste of rust and salinity
When we woke we traveled to the north strangers
immersed into the mist by the perfect wings
of swans the wounded us
During winter nights the strong eastern wind
maddened us
in the summers we got lost in the agony of day
that couldn’t die
We brought back
these petroglyphs of a humble art

Β

Ακόμη ένα πηγάδι μέσα σε μια σπηλιά
Αλλοτε μάς ήταν εύκολο ν αντλήσουμε είδωλα και
στολίδια
για να χαρούν οι φίλοι που μάς έμεναν ακόμη πιστοί
Εσπασαν τα σκοινιά μονάχα οι χαρακιές στου πηγαδιού
το στόμα
μάς θυμίζουν την περασμένη μας ευτυχία
τα δάχτυλα στο φιλιατρό, καθώς έλεγε ο ποιητής
Τα δάχτυλα νιώθουν τη δροσιά τής πέτρας λίγο
κι η θέρμη του κορμιού την κυριεύει
κι η σπηλιά παίζει την ψυχή της και τη χάνει
κάθε στιγμή, γεμάτη σιωπή, χωρίς μια στάλα

II

Another well inside the cave
at other times it was easy for us to draw up idols and
ornaments
to please some friends who were still loyal to us
The ropes have broken only the grooves on the
well’s lip
remind us of our past happiness
the fingers on the well’s lip as the poet put it
The fingers feel the coolness of the stone a little
that the body’s heat prevails over
and the cave gambles its soul and loses it
every moment filled by silence without a drop of water

Γ

Μέμνησο λουτρών οίς ενοσφίσθης
Ξύπνησα με το μαρμάρινο τούτο κεφάλι στα χέρια
που μου εξαντλεί τούς αγκώνες και δεν ξέρω που να
τ ακουμπήσω
Επεφτε στο όνειρο καθώς έβγαινα από το όνειρο
έτσι ενώθηκε η ζωή μας και θα είναι πολύ δύσκολο να
ξαναχωρίσει
Κοιτάζω τα μάτια μήτε ανοιχτά μήτε κλειστά
μιλώ στο στόμα που όλο γυρεύει να μιλήσει
κρατώ τα μάγουλα που ξεπέρασαν το δέρμα
Δεν έχω άλλη δύναμη
τα χέρια μου χάνουνται και με πλησιάζουν
ακρωτηριασμένα

III

Remember the baths where you were murdered
I woke up with the marble head in my hands
that exhausts my elbows and I don’t know where
to lean it
It was falling in the dream as I was coming out of the dream
and our lives joined and it will be very difficult to
separate again
I gaze in the eyes neither open nor closed
I speak to the mouth that keeps trying to speak
I touch the cheeks that have gone through the skin
I don’t have any other strength
my hands disappear and come back near me
mutilated

“George Seferis-Collected Poems” translated by Manolis Aligizakis, Libros Libertad, 2012, ~Finalist at the Greek National Literary Awards, category translation.